Organische groei
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Organische groei verwijst naar een geleidelijke en individuele ontwikkeling van gebouwen of stedelijke gebieden, vaak binnen bestaande structuren, als tegenhanger van grootschalige planning.
Omschrijving
In de stedenbouw staat organische groei voor de manier waarop steden zich vernieuwen en uitbreiden op een kleinschalige manier. Het is een proces dat zich kenmerkt door initiatieven van bewoners of de markt (bottom-up), waarbij de overheid een meer faciliterende rol heeft in plaats van initiator. Dit in tegenstelling tot 'blueprint planning' of traditionele gebiedsontwikkeling, waarbij een gebied grootschalig en volgens een vastomlijnd plan wordt ontwikkeld. Organische groei kan leiden tot meer stedelijke diversiteit en flexibiliteit.
Context en kenmerken
Organische groei houdt verband met het idee van een levend organisme dat langzaam en afgewogen groeit. Het proces is vaak flexibel, onvoorspelbaar en kan soms als inefficiënt worden beschouwd. Historische binnensteden en hedendaagse informele nederzettingen (sloppenwijken) vertonen vaak organische groeipatronen. Termen die hiermee samenhangen zijn onder meer 'spontane groei' of 'slow urbanism'.
Rol van de overheid
Bij organische gebiedsontwikkeling verschuift de rol van de overheid van initiator naar facilitator. Dit betekent dat de overheid minder stuurt met masterplannen en meer ruimte biedt aan initiatieven van onderop. De overheid kan de ontwikkeling faciliteren door bijvoorbeeld te zorgen voor infrastructuur en voorzieningen. Een uitdaging hierbij is hoe publieke voorzieningen en openbare ruimte gefinancierd worden, aangezien dit bij traditionele ontwikkeling vaak uit grondexploitaties komt die bij organische groei anders van aard zijn.
Vergelijkbare termen
Biomimetische architectuur
Gebruikte bronnen: